W Urzędzie Miejskim w Suwałkach odbyło się 25 posiedzenie Rady Związku Transgranicznego Euroregionu Niemen. Podczas posiedzenia, któremu przewodniczył Jerzy Leszczyński – Marszałek Województwa Podlaskiego, delegaci podsumowali działania zrealizowane przez poszczególne strony Euroregionu i podjęli decyzję o przygotowaniu szczegółowego planu wspólnych działań na lata 2018-2020. W spotkaniu wziął także udział Czesław Renkiewicz, prezydent Suwałk. Podczas posiedzenia dokonano zmiany na stanowisku przewodniczącego Rady. Na miejsce Cezarego Cieślukowskiego powołany został Gintaras Skamarocius, dyrektor biura Euroregionu Niemen w Mariampolu.

Związek Transgraniczny Euroregion Niemen powstał przy współpracy czterech sąsiadujących państw: Polski, Litwy, Białorusi i Federacji Rosyjskiej (obwód Kaliningradzki. Obejmuje swoim zasięgiem przygraniczne regiony w dorzeczu rzeki Niemen.

Euroregion powstał jako wspólna organizacja koordynującą współpracę transgraniczną w celu intensyfikacji kontaktów społecznych, gospodarczych i politycznych obszarów, które łączy wspólne dziedzictwo geograficzne, historyczne i kulturowe.

W skład Euroregionu Niemen wchodzą:

– ze strony polskiej: samorządy należące do Stowarzyszenia „Euroregion Niemen” (w tym województwo podlaskie);

– ze strony litewskiej: samorządy należące do Instytucji Publicznej „Biuro Euroregionu Niemen w Mariampolu”;

– ze strony białoruskiej: województwo grodzieńskie;

– ze strony rosyjskiej: rejony Czerniachowsk, Gusiew, Oziersk, Krasnoznamiensk i Niestierow (Obwód Kaliningradzki.

Najwyższym organem Euroregionu jest Rada. Posiada ona status quasi-parlamentu. Każda ze stron (polska, litewska, białoruska i rosyjska) deleguje do Rady Euroregionu po sześciu swoich przedstawicieli. Pracami Rady kieruje Przewodniczący wybierany na okres roczny spośród członków Rady na zasadzie rotacji  narodowościowej.

Strona polska reprezentowana jest w Radzie Euroregionu Niemen przez trzy instytucje: Samorząd Województwa Podlaskiego, Wojewodę Podlaskiego oraz Stowarzyszenie „Euroregion Niemen”.

Rada reprezentuje Euroregion na zewnątrz. Do jej zadań należy przede wszystkim określanie kierunków i programów działania, zatwierdzanie wspólnych projektów współpracy transgranicznej, zapewnienie ich finansowania i realizacji. Rada może podejmować uchwały dotyczące członkostwa Związku w organizacjach międzynarodowych, rozszerzenia terytorium działania euroregionu, przyjmowania nowych członków i pozbawiana statusu członka.

 

Wspólna sprawa – kanał

Dla nas, mieszkańców Suwalszczyzny, współpraca ta ma całkiem konkretny wymiar. Dotyczy to między innymi turystycznego zagospodarowania Kanału Augustowskiego i jego otoczenia. Zanim jednak kanał stał się ogromną atrakcją turystyczną, miał spełnić znacząca rolę gospodarczą. Pomysł wybudowania drogi wodnej, która miała ominąć pruskie komory celne blokujące swobodny przepływ towarów z Królestwa Polskiego I Rosji do Niemna i dalej do Bałtyku, powstał w latach dwudziestych XIX wieku. Wtedy to książę Drucki-Lubecki przekonał cara, że kanał jest potrzebny. Jego głównym wykonawcą był późniejszy bitny generał Ignacy Prądzyński. Prace ruszyły w1824 roku. I choć większość prac wykonać trzeba było ręcznie, ponad 100 kilometrowa droga wodna z 21 śluzami była gotowa już w 1838 roku, kiedy to zakończono prace przy trzykomorowej śluzie w Niemnowie (obecnie Białoruś). Warto tu przypomnieć, że przy budowie kanału jednocześnie pracowało nawet do 7 tysięcy robotników pod kierownictwem świetnych inżynierów – oficerów armii Królestwa Polskiego. Ich nazwiska widnieją na tablicach umiejscowionych przy śluzach. Najczęściej wystarczało im dwa lata, by taka śluza powstała. Dziś, przy wykorzystaniu wszystkich współczesnych technik budowania(!), remont śluz trwa zwykle kilka lat dłużej, ale to już całkiem inna sprawa.

Przypomnijmy przy okazji i to, że niezbędnego przy budowie kanału żelaza dostarczały huty Karola Brzostowskiego, postaci związanej mocno z naszym miasta.

Los sprawił, że Kanału Augustowskiego nigdy nie wykorzystywano zgodnie z pierwotnymi założeniami ponieważ już sam fakt rozpoczęcie budowy skłonił Prusy do zawarcia w 1825 roku porozumienia z Królestwem i Rosją, w wyniku którego pruskie cła tranzytowe zostały bardzo mocno obniżone. Tym samym kanał nigdy nie spełnił swojego pierwotnego zadania i dość szybko uległ degradacji jako droga wodna o podrzędnym, lokalnym znaczeniu.

Dziś jednak jest kanał wspaniałym świadectwem myśli technicznej sprzed prawie dwustu już lat. Jest też wielką atrakcją turystyczną, szczególnie od momentu, gdy możemy Czarną Hańczą i Kanałem dopłynąć do Niemna i dalej do Bałtyku. Jest to możliwe na mocy porozumienia o bezwizowym ruchu na kanale podpisanym przez władze Polski i Białorusi.