W piątek, 8 lutego o godzinie 12.00, Suwalski Ośrodek Kultury zaprasza na wyjątkowe spotkanie z uczestniczkami projektu „Sabina Knoch – tkaczka dywanów dwuosnowowych z Suwalszczyzny uczy tkać – kontynuacja”. W Galerii Foyer w Suwalskim Ośrodku Kultury już można podziwiać piękne tkaniny, które są efektem blisko rocznej pracy pod okiem mistrzyni.
Tkanina dwuosnowowa jest jednym z najbardziej niezwykłych zjawisk w sztuce ludowej. Charakteryzuje się bogactwem wzorów i kunsztem wykonania, które wymaga niezwykłego skupienia, wysiłku intelektualnego i fizycznego. Pojawiła się nagle w XVI wieku w Azji, Ameryce Południowej i Europie: w krajach basenu morza Bałtyckiego i Śródziemnego.
W Polsce rozwinęło się w dwóch odmianach – artystycznej i ludowej. Ich produkcja dotyczyła przede wszystkim terenów północno-wschodniej części Polski. Najstarsze zanotowane przez niemieckiego etnografa, Konrada Hahma, pochodziły z okolic Ełku i Olecka i były wykonane przez tkaczy zawodowych i specjalistki wiejskie. Na przełomie XVIII i XIX wieku tkanina dwuosnowowa pojawiła się na Suwalszczyźnie, a pod koniec XIX wieku na terenie północnego Podlasia (okolice Sokółki).
Dywany dwuosnowowe tkano przede wszystkim jako wiano dla córek wychodzących za mąż. Przedstawiały często sceny z życia wsi, korowody weselne, „drzewo życia”, wzory geometryczne, gwieździste, gałęzie winorośli i inne. Często tkaczki próbowały odwzorowywać wzory zauważone w kościele lub na „tureckich” dywanach. W późniejszym okresie tkaczki zaczęły naśladować wzory kapowe z kap produkowanych przemysłowo. Wykonane z wełny pełniły funkcje nie tylko dekoracyjne – służyły do przykrywania łóżek i stołów, wieszano je na ścianach, okrywano się nimi w chłodne dni. Na Suwalszczyźnie wciąż są czynne tkaczki. Należy do nich Sabina Knoch, która w Suwalskim Ośrodku uczy tkać następne pokolenia. Projekt został sfinansowany z środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dywany powstałe w czasie rocznej pracy można obejrzeć w SOK. Wystawa potrwa do 31 marca 2019. Wstęp wolny.
Sabina Knoch urodziła się w 1952 roku we wsi Szczepki. Od najmłodszych lat pomagała matce Stanisławie przygotowywać nici i krosna do tkania. Mama pani Sabiny tkała całe życie – worki, chodniki, prześcieradła, płótno na koszule. Jeszcze przed wojną umiała tkać sejpaki – najpierw na wąskich krosnach, a później na szerokich. Samodzielnie tkać zaczęła w 1977 roku na zamówienie rodziny i sąsiadów. Tworzy chodniki, kilimy, sejpaki (wywodzące się z tradycji litewskiej), tkaniny wielonicielnicowe i dwuosnowowe. Jest jedną z nielicznych już tkaczek wykonujących tkaniny o lokalnych wzorach tradycyjnych. Tka wielobarwne kilimy, tkaniny wielonicielnicowe, tkaniny dwuosnowowe i sejpaki. Jej prace odznaczają się wysokim poziomem technicznym. Bierze udział w festynach i kiermaszach. Na różnego rodzaju pokazach tkactwa ludowego prezentuje technikę pracy przy krośnie oraz własnoręcznie wykonane wyroby. Edukuje młodzież i dorosłych w Suwalskim Ośrodku Kultury. Prace Sabiny Knoch znajdują się w zbiorach Muzeum Okręgowego w Suwałkach.
W projekcie wzięły udział: Sabina Knoch (mistrzyni), Olga Wielogórska, Małgorzata Staśkiewicz, Bożena Koloszewska, Maria Sawionek, Beata Wojtkowska.
Przy okazji projektu powstało specjalne wydawnictwo – „Mistrz tradycji. Sabina Knoch uczy tkać – kontynuacja”. Można z niego dowiedzieć się więcej o pracach nad dywanami i obejrzeć zdjęcia z procesu tworzenia tkackich arcydzieł.
