Wciąż nie ma twórczości Marii Konopnickiej na nowej liście lektur w polskich szkołach średnich przygotowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Przypomnijmy, że w lutowych prekonsultacjach zmian w podstawie programowej języka polskiego w liceach i technikach MEN zaproponował wykreślenie „Wyboru wierszy” M. Konopnickiej z listy lektur uzupełniających w polskich liceach i technikach. Pomysł ten bardzo nie spodobał się mieszkańcom Suwałk, dla których M. Konopnicka jest nie tylko autorką „Roty” i „Baśni o krasnoludkach i sierotce Marysi”, ale przede wszystkim jest najbardziej znaną suwalczanką mającą znaczący wpływ na tożsamość lokalną. Obszernie pisaliśmy o tym w nr 6 DwuTygodnika Suwalskiego z 21 marca tego roku. W obronie twórczości M. Konopnickiej wystąpił też poseł Jacek Niedźwiedzki, który zapytał m.in. o to, czy MEN zamierza ponownie pochylić się nad propozycją usunięcia utworów M. Konopnickiej z kanonu lektur szkolnych i czy ministerstwo rozważa pozostawienie na liście lektur „Roty”, jako utworu szczególnie ważnego polskiemu społeczeństwu?

Pytamy MEN
„DwuTygodnik Suwalski zapytał wiceminister edukacji narodowej Katarzynę Lubnauer o niezrozumiałą dla suwalczan decyzję wykreślenia twórczości M. Konopnickiej z listy lektur. W odpowiedzi wiceminister K. Lubnauer napisała, że (pisownia oryginalna): „Rota nie była po 2017 w spisie lektur i każdy nauczyciel mógł wybrać inny wiersz Konopnickiej, ale zawsze Rota mogła i dalej może być omawiana na lekcji.” Fakty są takie, że wiersz „Rota” napisała M. Konopnicka i znajduje się on w „Wierszach wybranych” Marii Konopnickiej, które MEN zamierza skreślić z listy lektur w liceach i technikach.

Wykreślone wiersze patronki roku 2022
Zwróciliśmy też uwagę, że niedawno poseł K. Lubnauer głosowała za tym, by rok 2022 był Rokiem Marii Konopnickiej. W uchwale Sejm postanowił uhonorować jedną z najwybitniejszych pisarek w historii literatury polskiej, twórczynię „Roty” – głosiła treść uchwały przyjętej wówczas przez Izbę. Zatem co się zmieniło, że po niespełna dwóch latach okazuje się, że kierowane przez K. Lubnauer ministerstwo proponuje wykreślenie pozycji „Maria Konopnicka. Wybór wierszy” z podstawy programowej. Wiceminister K. Lubnauer odpowiedziała: „głosowałam za patronatem wielu twórców, którzy jednak nie są wpisani do kanonu lektur”. Sprawdziliśmy. Twórczość M. Konopnickiej jest jedyną z patronów lat od roku 2015 (wtedy K. Lubnauer została posłem) całkowicie wykreśloną z listy lektur w proponowanej nowej podstawie programowej. Twórczość innych patronów została całkowicie lub częściowo zachowana na liście lektur szkolnych. Są oczywiście twórcy-patroni lat, których twórczość nie znajduje się na liście lektur, ale skoro nie było ich na tej liście, to nie mogli być wykreśleni z listy lektur. A. twórczość M. Konopnickiej – patronki roku 2022 została całkowicie wykreślona.

Co dalej?
Wiceminister zauważyła, że: „Każdy nauczyciel może wybrać dodatkowe lektury, w tym wiersze Konopnickiej i Rotę”. Fakty są takie, że w każdej klasie w nowej podstawie programowej obowiązkowo jest poznawana co najmniej jedna pozycja książkowa, wybrana przez nauczyciela lub zaproponowana przez uczniów. Mamy nadzieję, że nauczyciele w suwalskich szkołach wybiorą twórczość M. Konopnickiej. Gorzej będzie w innych polskich szkołach.

13 maja zakończyły się konsultacje publiczne dwóch projektów nowelizacji rozporządzeń ministra edukacji w sprawie podstawy programowej. Z informacji podanych na stronie MEN wynika, ze nowa, zawężona podstawa programowa będzie obowiązywać w okresie przejściowym od roku szkolnego 2024/2025. W tym czasie eksperci będą pracować nad kompleksową reformą programową. Całościowa, nowa podstawa programowa wejdzie w życie 2 lata później – od 1 września 2026/2027 w szkole podstawowej, od roku szkolnego 2028/2029 do szkół ponadpodstawowych.