W Suwałkach przy ulicy Bakałarzewskiej, znajduje się wyjątkowy w skali kraju zespół cmentarzy siedmiu wyznań. Stanowi on świadectwo czasów, w których w grodzie nad Czarną Hańczą mieszkały po sąsiedzku różne narodowości i przedstawiciele różnych wyznań.

 

Najstarszy i największy jest cmentarz rzymskokatolicki, który założono na przełomie XVIII i XIX wieku. Pośrodku najstarszej części w 1853 roku wystawiono neogotycką kaplicę Przemienienia Pańskiego, dzieło architekta Karola Majerskiego.

Na cmentarzu znajdują się zabytkowe nagrobki z XIX wieku oraz pomniki i mogiły wojskowe, w tym pomnik członków Polskiej Organizacji Wojskowej poległych w 1919 roku w walkach o niepodległość. W starej części cmentarza łatwo zauważyć pomniki nagrobne o dużej wartości artystycznej. Zachowało się wiele nagrobków z kamiennymi krzyżami stylizowanymi na pnie drzew. Duża część pochówków ma bogato zdobione krzyże żeliwne.

Najbardziej reprezentacyjne pomniki na cmentarzu znajdują się w kaplicy lub obok niej, są to m.in. pochówki zasłużonych suwalczan ks. Kazimierza Hamerszmita, ks. Jerzego Zawadzkiego, Edwarda Franciszka Szczepanika, prezydentów Suwałk: Edwarda Ilcewicza, Jana Schmidta.

Tradycyjnie 1 i 2 listopada, co roku najwięcej zniczy płonie przy pomniku-zbiorowej mogile żołnierzy POW poległych w powstaniu sejneńskim w sierpniu 1919 r. Ich ciała przewieziono z Sejn, a  pogrzeb odbył się 28 sierpnia.

Z cmentarzem katolickim od strony południowej graniczy cmentarz ewangelicki z niewielką kaplicą. Pochowani są tu wyznawcy dwóch kościołów: luteranie (wyznanie ewangelicko-augsburskie) i kalwini (wyznanie ewangelicko-reformowane). Groby kalwińskie zajmują niewielką, południowo-zachodnią część cmentarza.

Ewangelicy przybyli na Suwalszczyznę w XVIII wieku z sąsiednich Mazur. Kościół ewangelicko-augsburski Świętej Trójcy znajduje się przy ul. T. Kościuszki. Współcześnie parafia skupia wyznawców z Suwalszczyzny i Mazur.

Z  ewangelicką nekropolią  sąsiaduje cmentarz wyznawców Kościoła prawosławnego. Parafia prawosławna została utworzona w połowie XIX wieku, kiedy do Suwałk przybyli rosyjscy urzędnicy państwowi wraz z rodzinami oraz żołnierze stacjonującego tu carskiego wojska.

Południowo-zachodnią część cmentarza prawosławnego zajmują groby staroobrzędowców. To mniejszość religijna pochodzenia rosyjskiego, która nie uznała reformy liturgicznej przeprowadzonej w Kościele prawosławnym w latach 1652–1656. Prześladowani, opuszczali Rosję i osiedlali się na ziemiach Rzeczypospolitej i Prus Wschodnich, od XVIII wieku m.in. na Suwalszczyźnie.

Z  nekropolią prawosławną sąsiaduje cmentarz żydowski, który powstał w początkach XIX wieku. Podczas II wojny światowej zniszczyli go Niemcy, wykorzystując macewy (płyty nagrobne) jako materiał budowlany. W latach 70. XX wieku cmentarz uporządkowano, wmurowując ocalałe macewy w tzw. ścianę płaczu. Najstarszy  z zachowanych ok. 20 nagrobków pochodzi z 1856 r.

Do 1939 roku Żydzi stanowili znaczną część społeczności Suwałk. Jesienią 1939 r. Niemcy deportowali suwalskich Żydów do Białej Podlaskiej, Łukowa, Międzyrzecza Podlaskiego i Kocka. Klasycystyczna synagoga znajdowała się przy ul. T. Noniewicza. Po II wojnie światowej popadła w ruinę; rozebrano ją w roku 1956.

W południowo-wschodniej części cmentarza żydowskiego wydzielona jest od 1904 r. niewielka działka na mizar – cmentarz mahometański z pochowanymi tutaj wyznawcami islamu służącymi w armii rosyjskiej. Miejsce to było wykorzystywane dość krótko, bo do I wojny światowej.

Od połowy XIX wieku do I wojny światowej w Suwałkach stacjonował duży rosyjski garnizon, w którego składzie niewielki odsetek stanowili muzułmanie (głównie Tatarzy). Na początku XX wieku zezwolono im dokonywać tutaj pochówków i tak powstał cmentarz. Do czasów współczesnych nie zachowały się na nim żadne nagrobki.

Na cmentarzach przy ul. Bakałarzewskiej spoczywają  obok siebie ludzie mniej i bardziej w życiu zasłużeni, rożnych stanów i profesji. Niech spoczywają w spokoju.

KOMUNIKAT

 

W związku ze Świętami Wszystkich Świętych nastąpi zmiana organizacji ruchu drogowego na ulicy Bakałarzewskiej i Reja w Suwałkach w dniach od 29.10. (sobota) do 02.11. (środa).

W celu usprawnienia i ograniczenia zakłóceń w ruchu drogowym wprowadza się następujące zmiany w ruchu drogowym na czas „Święta Wszystkich Świętych” od 29.10. (sobota) od godz. 14.00 do 02.11. (środa) do godz. 14.00 przy Cmentarzu zlokalizowanym przy ul. Bakałarzewskiej i Cmentarzu Komunalnym przy ul. Reja w Suwałkach.

  1. Ulica Bakałarzewska:
  • Zakaz zatrzymywania się na ul. Bakałarzewskiej od mostu na rzece Czarna Hańcza do ul. Grunwaldzkiej.
  • Obustronny zakaz zatrzymywania się na ul. Grunwaldzkiej na całej długości cmentarza z wyjątkiem zatok parkingowych.
  • Zakaz skrętu w lewo z ul. Bakałarzewskiej w ul. Zarzecze – ruch zostanie skierowany na rondo.
  • Zakaz zatrzymywania się na ul. Zarzecze na całej długości po obu stronach jezdni.
  • Zakaz zatrzymywania się na ul. Staszica na odcinku od ul. Bakałarzewskiej do ul. Piastowskiej, z wyjątkiem zatok parkingowych.
  • Nakaz skrętu w prawo z ul. Zarzecze w kierunku miasta.
  • Nakaz skrętu w prawo z ul. Staszica w kierunku ronda.
  • Zamknięcie ścieżki rowerowej wzdłuż ul. Bakałarzewskiej od mostu na rzece Czarna Hańcza do ul. Grunwaldzkiej.
  1. Parkingi wyznaczono przy ulicach:
  2. a) Zarzecze – parking przy stadionie Wigry,
  3. b) ul. Bakałarzewska – wzdłuż Cmentarza po lewej stronie,
  4. c) ul. Grunwaldzka – za cmentarzem, plac nowego bazaru miejskiego, teren giełdy samochodowej.
  5. Ulica Reja:
  • Na odcinku ulicy Reja od ronda (skrzyżowanie z ulicą Armii Krajowej) do skrętu do żwirowni zakaz zatrzymywania się po obu stronach jezdni.
  • Parking wyznaczono w sąsiedztwie Cmentarza.

Kierowców prosimy o zachowanie szczególnej ostrożności oraz stosowanie się do wprowadzonego oznakowania.

 

KOMUNIKAT

 

W związku ze Świętami Wszystkich Świętych nastąpi zmiana organizacji ruchu drogowego na ulicy Bakałarzewskiej i Reja w Suwałkach w dniach od 29.10. (sobota) do 02.11. (środa).

 

W celu usprawnienia i ograniczenia zakłóceń w ruchu drogowym wprowadza się następujące zmiany w ruchu drogowym na czas „Święta Wszystkich Świętych” od 29.10. (sobota) od godz. 14.00 do 02.11. (środa) do godz. 14.00 przy Cmentarzu zlokalizowanym przy ul. Bakałarzewskiej i Cmentarzu Komunalnym przy ul. Reja w Suwałkach.

  1. Ulica Bakałarzewska:
  • Zakaz zatrzymywania się na ul. Bakałarzewskiej od mostu na rzece Czarna Hańcza do ul. Grunwaldzkiej.
  • Obustronny zakaz zatrzymywania się na ul. Grunwaldzkiej na całej długości cmentarza z wyjątkiem zatok parkingowych.
  • Zakaz skrętu w lewo z ul. Bakałarzewskiej w ul. Zarzecze – ruch zostanie skierowany na rondo.
  • Zakaz zatrzymywania się na ul. Zarzecze na całej długości po obu stronach jezdni.
  • Zakaz zatrzymywania się na ul. Staszica na odcinku od ul. Bakałarzewskiej do ul. Piastowskiej, z wyjątkiem zatok parkingowych.
  • Nakaz skrętu w prawo z ul. Zarzecze w kierunku miasta.
  • Nakaz skrętu w prawo z ul. Staszica w kierunku ronda.
  • Zamknięcie ścieżki rowerowej wzdłuż ul. Bakałarzewskiej od mostu na rzece Czarna Hańcza do ul. Grunwaldzkiej.

 

  1. Parkingi wyznaczono przy ulicach:
  2. a) Zarzecze – parking przy stadionie Wigry,
  3. b) ul. Bakałarzewska – wzdłuż Cmentarza po lewej stronie,
  4. c) ul. Grunwaldzka – za cmentarzem, plac nowego bazaru miejskiego, teren giełdy samochodowej.

 

 

  1. Ulica Reja:
  • Na odcinku ulicy Reja od ronda (skrzyżowanie z ulicą Armii Krajowej) do skrętu do żwirowni zakaz zatrzymywania się po obu stronach jezdni.
  • Parking wyznaczono w sąsiedztwie Cmentarza.

 

 

Kierowców prosimy o zachowanie szczególnej ostrożności oraz stosowanie się do wprowadzonego oznakowania.