Ponad jedna trzecia Suwalczan w wieku 25-34 lat to gniazdownicy, czyli osoby mieszkające z rodzicami, nieposiadające współmałżonka i niebędące sami rodzicami. Populacja gniazdowników nie obejmuje osób rozwiedzionych oraz wdowców. Tak wynika z zestawienia przygotowanego przez Główny Urząd Statystyczny. Podobnie jak inni młodzi Polacy, Suwalczanie coraz później opuszczają rodzinny dom. Średni dochód suwalskiego gniazdownika wynosi od 2 500 do 2 900 zł, a około jedna trzecia z nich nie ma w ogóle dochodów.

– Ponad jedna trzecia Suwalczan w wieku 24-34 lata wciąż nie usamodzielniło się, czyli nadal mieszkają z rodzicami, nie mają współmałżonka i nie są rodzicami. A to oznacza, że później uzyskują samodzielność ekonomiczną i mieszkaniową

– Młodzi Polacy rzadziej i coraz później zawierają związki małżeńskie. Wg GUS w 2018 r. kobiety najczęściej zawierały małżeństwa w wieku 28 lat, a mężczyźni – 30 lat

– W Suwałkach w przeliczeniu na 1 tys. mieszkańców jest zawieranych mniej małżeństw niż w województwie podlaskim i w całym kraju. Za to w Suwałkach znacznie częściej niż w podlaskim i w kraju małżeństwa kończą się rozwodami

Coraz później w dorosłość
Badanie przeprowadzone przez GUS stanowi podstawę do analizy zmian w sposobie życia Polaków, w tym coraz późniejszego przechodzenia do dorosłości. W badaniu przyjęto, że dorosłość to: ukończenie edukacji formalnej, podjęcie pierwszej pracy, opuszczenie domu rodzinnego, utworzenie związku (kohabitacja, małżeństwo) lub urodzenie pierwszego dziecka. Od początku lat 90. XX wieku obserwowane są w Polsce istotne zmiany zachowań dotyczących tworzenia rodziny i jej rozwoju. Przez blisko 30 lat mediana wieku nowożeńców wzrosła o ponad 5 lat (dla kobiet z 22 lat w 1990 r. do niespełna 28 lat w 2018 r., dla mężczyzn z 25 lat w 1990 r. do 30 lat w 2018 r.), co skutkowało również wzrostem przeciętnego wieku kobiet rodzących pierwsze dziecko (z 23 lat w 1990 r. do 28 lat w 2017 r.). Znacznie spadł także poziom dzietności (z 1,991 z w 1990 r. do 1,435 w 2018 r.). Odkładanie decyzji o założeniu rodziny, posiadaniu mniejszej liczby dzieci, czy nawet samotnym życiu są wynikiem zmian zachodzących w zachowaniach ludzi młodych, którzy najpierw inwestują w rozwój zawodowy, a dopiero później w założenie rodziny i jej powiększenie.

Gniazdowników-mężczyzn przybywa
W 2018 r. 36% Polaków w wieku od 25 do 34 lat mieszkało przynajmniej z jednym ze swoich rodziców, zaliczając się do grona tzw. gniazdowników. Poziom zjawiska gniazdownictwa w Polsce jest znacznie wyższy od średniej dla Unii Europejskiej, który w 2018 r. wyniósł 28,6%. Z danych GUS wynika, że w Suwałkach młodzi ludzie związani z rodzinnym gniazdem stanowią ponad jedną trzecią ogólnej liczby ludności w wieku 25-34 lata. W gminach Suwalszczyzny odsetek ten jest jeszcze wyższy. Najwyższy (45-55,2%) jest w gminach: Wiżajny, Szypliszki i Jeleniewo. Z danych GUS wynika, że najwięcej tzw. gniazdowników jest w gminach przygranicznych. Od 5 do 7,4% suwalskich gniazdowników to osoby uczące się lub studiujące. Zjawisko długiego związania z rodzinnym gniazdem wykazuje zróżnicowanie względem płci. W 2018 r. 43% mężczyzn w wieku 25-34 lata wciąż było związanych z rodzinnym gniazdem, podczas gdy takich kobiet było 29%. We wszystkich polskich województwach udział gniazdowników był wyższy wśród mężczyzn niż wśród kobiet.

Małżeństw ubywa, rozwodów przybywa
W 2022 r. (najnowsze dostępne dane GUS) mieszkańcy Suwałk zawarli 263 małżeństw, co odpowiada 3,8 małżeństwom na 1000 mieszkańców. Jest to nieznacznie mniej od wartości dla województwa podlaskiego oraz mniej od wartości dla Polski. Oznacza to, że coraz rzadziej suwalczanie zawierają związki małżeńskie. W tym samym czasie w Suwałkach odnotowano 1,7 rozwodów przypadających na 1000 mieszkańców. Jest to znacznie więcej niż w województwie podlaskim oraz nieznacznie więcej niż w całym kraju. Tylko 51,5% Suwalczan żyje w małżeństwie, a 29,3% jest stanu wolnego. Co dziesiąty mieszkaniec Suwałk jest po rozwodzie, a 7,4% to wdowy/wdowcy.

Coraz dłużej w rodzinnym gnieździe
Wyniki realizowanego w krajach Unii Europejskiej badania dochodów i warunków życia (EU-SILC) wskazują na coraz późniejsze opuszczanie przez dzieci rodzinnego gniazda. Według danych z tego badania w 2018 r. w porównaniu z 2005 r. odsetek osób w analizowanej grupie wieku, które mieszkały ze swoimi rodzicami, wzrósł w Polsce o blisko 9%. W Unii Europejskiej w latach 2011-2018 skala występowania gniazdownictwa utrzymywała się na stabilnym poziomie nieznacznie przekraczającym 28%. A to wszystko oznacza coraz późniejsze uzyskiwanie przez młodych Polaków samodzielności ekonomicznej i mieszkaniowej. Odrębną sprawą są przyczyny tego stanu rzeczy. Do sprawy wrócimy.