Suwalscy radni zdecydowali, że następny rok będzie Rokiem Marii Konopnickiej. 23 maja 2022 r. przypada 180 rocznica urodzin M. Konopnickiej- jednej z najwybitniejszych pisarek w historii polskiej literatury i poetki urodzonej w Suwałkach. W plebiscycie „DwuTygodnika Suwalskiego” znalazła się ona w gronie 10 najwybitniejszych suwalczan w 300-letniej historii miasta.. Przypomnijmy, że 14 października 2021 r. Sejm zdecydował, że M. Konopnicka będzie jedną z patronek 2022 r.
Maria Stanisława Konopnicka z domu Wasiłowska – najbardziej znana suwalczanka; wielka poetka i pisarka, która spędziła w Suwałkach pierwszych siedem lat swojego życia.
Urodziła się w Suwałkach 23 maja 1842 r. Jej rodzice Józef Wasiłowski i Scholastyka z domu Turska przybyli do Suwałk w 1841 r. Ojciec Marii objął funkcję obrońcy prokuratorii guberni suwalskiej i patrona trybunału. Młode małżeństwo zamieszkiwało w domu rejenta Jana Zapiórkiewicza przy obecnej ul. Kościuszki 31. I w tym domu urodziła się Maria Stanisława. Jak napisał Zygmunt Filipowicz w „Roczniku białostockim” z 1972 r.: „(Wasiłowscy- DTS) zajmowali mieszkanie na pierwszym piętrze, a właściwie w piętrowej nadbudowie nad środkową częścią kamienicy i tam na świat przyszła poetka”.
Już jako znana pisarka powróciła Konopnicka do wspomnień z lat dzieciństwa spędzonych w Suwałkach. Poświęciła im dwa utwory: „Z cmentarzy” i „Anusia” Szczegółowo opisała dom, w którym się urodziła i przez cały czas mieszkała, podwórko, ogród z aleją, aż do Czarnej Hańczy, a za rzeką na wzniesieniu rozległy cmentarz. W opowiadaniu „Z cmentarza” M. Konopnicka napisała: „ Pierwszym cmentarzem, jaki poznałam w moim życiu, były tak zwane „Mogiłki” w Suwałkach. Znajomość to wszakże była z widzenia tylko, bo ojciec nie pozwalał chodzić dzieciom na cmentarz (…) Z daleka za to widywałam Mogiłki co dzień, żółciejące kopcami piasku w lecie, czerwieniejące krzyżami grobów swoich zimą”.
Wasiłowscy w 1849 r. opuścili Suwałki i udali się do Kalisza, gdzie ojciec przyszłej pisarki objął takie samo stanowisko, jak w Suwałkach. W 1862 r. Maria wyszła za mąż za zubożałego ziemianina Jarosława Konopnickiego. W czasie dziesięciu lat małżeństwa Maria urodziła ośmioro dzieci, z których dwoje zmarło zaraz po urodzeniu. Po latach zajmowania się liczną gromadką dzieci i poświęciła się pisarstwu. Rozstała się z mężem i przeniosła do Warszawy. Bardzo szybko jej twórczość zdobyła powszechne uznanie.
Po wyjeździe do Kalisza poetka już nigdy nie odwiedziła rodzinnego miasta. Z okazji uroczystości jubileuszowych suwalczanie wysłali adres hołdowniczy ze zdjęciami Suwałk (kościół św. Aleksandra, figura św. Jadwigi, kaplica na cmentarzu, fragment ul. Kościuszki, klasztor wigierski). 1 marca 1904 r. poetka odpowiedziała listem, w którym m.in. napisała: „Szanowni i drodzy Rodacy! Z najwyższym wzruszeniem otrzymałam piękną i cenną pamiątkę, któreście mnie obdarzyć raczyli (…) Przyjmijcie Panie i Panowie gorący uścisk dłoni od tej, która na Waszej Ziemi zaczerpnęła pierwsza osnowę życia, szczęśliwa, jeżeli pieśń jej dać Wam zdołała nieco siły na ciężkie dziś i choć nieco nadziei lepszego jutra, którego czekamy wszyscy. Całym sercem jestem z Wami.” W 1910 r. na dwa tygodnie przed swoją śmiercią M. Konopnicka przysłała na prośbę organizatorów do zbiorów Muzeum Ziemi Suwalskiej swój portret namalowany przez Marię Dulębiankę.
Śmierć pisarki – 8 października 1910 r. dotknęła boleśnie społeczeństwo suwalskie. 22 października zorganizowano wieczór poświęcony jej twórczości. W 25-lecie śmierci na budynku, w którym poetka się urodziła wmurowano pamiątkową tablicę. W 1935 r. suwalskiemu Gimnazjum Żeńskiemu nadano jej imię. Po II wojnie to gimnazjum połączono ze szkołą męską i po licznych przekształceniach w 1957 r. nowa placówka oświatowa otrzymała imię Marii Konopnickiej (obecnie I Liceum Ogólnokształcące). W 1963 r., staraniem nauczycieli suwalskich i Zarządu Głównego Towarzystwa im. Marii Konopnickiej, odsłonięto pomnik poetki dłuta Bohdana Chmielewskiego. W 2010 r. na Placu M. Konopnickiej zastąpił go pomnik poetki wykonany z brązu autorstwa B. Chmielewskiego. Pomnik z lat 60-tych trafił do ogrodu przy Muzeum im. M. Konopnickiej.
Śladów pamięci o słynnej rodaczce w Suwałkach nie brakuje. 25 maja 1963 r. przekazano do użytku budynek Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. M. Konopnickiej przy ul. Noniewicza (obecnie budynek SSSE). W dziesięć lat później w sierpniu 1973 r. zorganizowano Muzeum Marii Konopnickiej. Imię poetki nosi główny suwalski plac oraz biegnąca wzdłuż niego ulica oraz Przedszkole nr 10 i Szkoła Podstawowa przy ul. T. Kościuszki. W 2010 r. wydano suwala z okazji stulecia śmierci M. Konopnickiej. A trzy lata później w Suwałkach powstał szlak im. Marii Konopnickiej „Krasnoludki są na świecie” z plenerowymi figurkami krasnali z baśni „O krasnoludkach i o sierotce Marysi.”
