W najbliższy piątek (10 listopada) o godz. 17.00 odbędzie się symboliczna uroczystość związana z zakończeniem remontu zabytkowej bramy wjazdowej do kompleksu pokoszarowego przy ul. Pułaskiego. Z tej okazji zaplanowano niewielki pokaz historii, na który Urząd Miejski zaprasza mieszkańców Suwałk.

Wydarzenie rozpocznie się od przejazdu przez bramę czterech osób konno przebranych za żołnierzy 2 Pułku Ułanów Grochowskich. To właśnie ten Pułk stacjonował w kompleksie koszar przy obecnej ul. Pułaskiego. W inscenizacji weźmie udział jak zawsze niezawodna Grupa Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Suwałki”.

Inwestycja została wykonana w ramach Suwalskiego Budżetu Obywatelskiego dlatego też w uroczystości wezmą udział wnioskodawcy, którzy opowiedzą o swoim pomyśle.

Odsłonięta zostanie również specjalna tablicy usytuowana przy cokole pomnika Generała Józefa Dwernickiego, która będzie informowała o miejscu.

Serdecznie zapraszamy mieszkańców Suwałk do wzięcia udziału w tym symbolicznym wydarzeniu.

 

„Koszary kalwaryjskie”

Budowę zespołu koszar położonych przy obecnej ulicy gen. K. Pułaskiego  przeznaczonych na zakwaterowanie 4 lejb-dragońskiego Pskowskiego Pułku Jej Wysokości Imperatorowej Marii Fiodorowny (w 1907 przemianowanego na 2 lejb-dragoński Pskowski Pułku Jej Wysokości Imperatorowej Marii Fiodorowny) rozpoczęto w 1897 roku. Prace zakończono najprawdopodobniej w 1901 roku. Koszary zajmowały powierzchnię około 35 hektarów, a w ich skład wchodziły trzy dwupiętrowe budynki mieszkalne, dwupiętrowy budynek przeznaczony na mieszkania oficerskie, kasyno oficerskie, budynki dowództwa, sześć stajni, kryta ujeżdżalnia oraz szereg mniejszych obiektów magazynowych i funkcyjnych. W 1900 roku na parterze jednego z budynków mieszkalnych umieszczona została pułkowa cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja Cudotwórcy.

Po wybuchu I wojny światowej i zajęciu Suwałk przez Niemców w koszarach mieścił się m.in. niemiecki Krigslazarett C i stacjonowały oddziały tyłowe.

Po odzyskaniu niepodległości koszary zajęły oddziały Wojska Polskiego. Od maja 1921 do września 1939 roku stacjonował tu 2 Pułk Ułanów Grochowskich im. gen Dwernickiego, a przejściowo, od końca 1920 do września 1921 roku 24 Pułk Piechoty. Ponadto w części obiektów, w różnych okresach czasu kwaterowały tu także: Dowództwo Brygady Kawalerii „Suwałki” i Suwalskiej Brygady Kawalerii (od 1929 do 1 kwietnia 1934 i od marca 1937 do września 1939), Szkoła Podchorążych Rezerwy Jazdy (od 1923 do lutego 1926 roku, w części obiektów w północno-zachodnim narożniku kompleksu), część pododdziałów 29 Batalionu KOP w Suwałkach (od 1927 do marca 1939, po 1934 roku były to dwie kompanie strzeleckie i kompania karabinów maszynowych), szwadron łączności Suwalskiej Brygady Kawalerii (1937–1939).

Od 1928 roku kompleks nosił oficjalną nazwę „Koszary imienia Dwernickiego”, często nazywany był też „koszarami kalwaryjskimi”.

W czasie II wojny światowej w koszarach przejściowo stacjonowały różne oddziały niemieckie, w tym oddziały wartownicze Stalagu IF Sudauen.

W okresie powojennym koszary zostały przejęte przez Wojsko Polskie, a od 1957 do 1989/1990 roku stacjonował w nich 80 Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej.

 

Pomnik gen. Józefa Dwernickiego

Inicjatywa budowy na terenie koszar 2 Pułku Ułanów Grochowskich w Suwałkach pomnika szefa pułku gen. Józefa Dwernickiego powstała w 1931 roku w związku z przygotowaniami do obchodów jubileuszu 15-lecia pułku. Pomysłodawcą jego budowy był ówczesny dowódca pułku ppłk dypl. Józef Smoleński, a protektorat na przedsięwzięciem objął były dowódca pułku gen. bryg. Mikołaj Waraksiewicz, wówczas dowódca Brygady Kawalerii „Suwałki”.

Projekt i wykonanie rzeźby powierzono znanemu artyście rzeźbiarzowi Jakubowi Juszczykowi (1893–1945), żołnierzowi Legionów Polskich i uczestnikowi wojny polsko-bolszewickiej, autorowi wielu monumentalnych prac rzeźbiarskich o tematyce patriotycznej. Jednocześnie „aby nadać pomnikowi odpowiednie tło” artysta zaprojektował imponującą bramę wjazdową, której cokoły zdobiły siedzące orły. Uroczystość położenia kamienia węgielnego pod pomnik odbyła się 31 sierpnia 1931 roku, a w listopadzie tego samego roku prace zostały ukończone. Wykonana z piaskowca, imponujących rozmiarów, postać generała Dwernickiego stanęła na wprost bramy głównej.

Uroczystość odsłonięcia pomnika odbyła się 26 lipca 1932 roku, w trakcie drugiego dnia obchodów 15-lecia pułku, które odbyły się z udziałem prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego. On też dokonał uroczystego odsłonięcia monumentu.

Losy pomnika po wrześniu 1939 roku nie są znane. Jak zapisał w swojej relacji dowódca pułku, opuszczając koszary w nocy 4 września „D-ca Pułku odsalutował pomnik Szefa Pułku gen. J. Dwernickiego. O godz. 23.10 oddział wymaszerował z koszar”. Prawdopodobnie pomnik został zniszczony po zajęciu Suwałk przez Niemców. Na fotografiach koszar z połowy 1941 roku widoczny jest jedynie pozbawiony pomnika cokół, a wieńczące bramę orły mają utrącone głowy.