Na prośbę Czytelników „DTS” przybliżamy dzieje suwalskich świątyń. Pisaliśmy już o najstarszym suwalskim kościele rzymskokatolickim pw. św. Aleksandra, kościele ewangelickim, nieistniejącej już synagodze oraz kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Tym razem przypomnimy dzieje kościoła pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. W tym roku minie 125 lat od rozpoczęcia budowy tej świątyni na terenie koszar wojska rosyjskiego. Budowa cerkwi św. Aleksandra Newskiego rozpoczęła się w 1900 r. Przed ponad 100 laty, po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, cerkwią tą zaopiekowała się suwalska parafia rzymskokatolicka św. Aleksandra.

Garnizonowa świątynia

Cerkiew św. Aleksandra Newskiego dla 5 Brygady Strzeleckiej stacjonującej od końca lat 80 XIX stulecia na przedmieściach Suwałk zaprojektował architekt Iwan Saweliew. Jej budowę zakończono i poświęcono 8 września 1907 r.

Cerkiew była murowana w typie trzynawowej bazyliki. Nad prezbiterium umieszczono pięć małych kopuł, zaś nad głównym wejściem trzykondygnacyjną dzwonnicę z dziewięcioma dzwonami. Na węgłach wznosiły się jeszcze cztery wieżyczki z kopułami. Pokryto ją cynkową blachą, ściany frontowe pomalowano na biały kolor, a gzymsy na zielony.

Wewnątrz sklepienie cerkwi podtrzymywały dwa rzędy kolumn. Ściany i sufit pomalowano na biało, zaś na łukach sklepień pojawiły się kolorowe ornamenty. Ornamenty były też na brązowych kolumnach. Cerkiew miała dwa ołtarze: główny św. Aleksandra Newskiego i boczny św. Jana Chrzciciela. Mogła pomieścić dwa tysiące osób.

W 1918 r. cerkwią zaopiekowała się suwalska parafia rzymskokatolicka św. Aleksandra. Po remoncie w 1923 r. świątynię oddano dla potrzeb duszpasterstwa wojskowego. Wtedy zniknęły wszystkie kopuły. Do września 1939 r. świątynia była kościołem garnizonowym. Podczas II wojny światowej, w czasie okupacji niemieckiej, kościół służył dla duszpasterstwa katolików niemieckich, wówczas mieszkających w Suwałkach.

W 1944 roku wycofująca się armia niemiecka zburzyła świątynię detonując ładunek na froncie kościoła, gdzie była piękna wysoka wieża. Został zniszczony dach, okna i drzwi. To co zostało wewnątrz uległo zniszczeniu lub rozbiórce. W 1957 r. odzyskano świątynię i przeprowadzono wstępny remont.

W 1959 r. rektorem kościoła został ks. Kazimierz Hamerszmit. Wyremontował on wnętrze kościoła. Za odszkodowania obozowe ufundował 15-to głosowe organy oraz witraże patronów świątyni w prezbiterium. Pozostałe witraże są darem parafian. W 1970 r.biskup łomżyński Mikołaj Sasinowski erygował tu samodzielny ośrodek duszpasterski, a 9 lutego 1979 r. powołał parafię św. Apostołów Piotra i Pawła. Jej proboszczem został dotychczasowy rektor ks. Władysław Święcki.

Prawie do końca XX wieku kościół miał nietypowo tylko jedną wieżę. W latach 1998-1999 wzniesiono drugą wieżę od strony frontowej .

Od blisko ćwierćwiecza proboszczem parafii jest ks. Tadeusz Rynkiewicz, którego staraniem odnowiono wnętrze świątyni.

W ostatnich latach w Wielką Sobotę w kościele pw. Apostołów Piotra i Pawła przy Grobie Pańskim symboliczną, honorową wartę zaciągali członkowie GRH Garnizon Suwałki. Przed II wojną warta trwała cały dzień i pełnili ją kolejno żołnierze wszystkich pułków, dywizjonów i batalionu KOP stacjonujący w Suwałkach.