W listopadzie i w grudniu w dziewięciu szkołach na terenie miasta Suwałki realizowany jest projekt Ministerstwa Edukacji Narodowej Bezpieczna szkoła. Bezpieczna przyszłość. Projekt powstał w ramach rządowego programu wspomagania organów prowadzących szkoły w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w latach 2015-2018 „Bezpieczna+”. Tytuł projektu to: „Upowszechnianie wśród wszystkich pracowników szkoły umiejętności rozpoznawania sytuacji zagrożenia oraz wiedzy o zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia”. Beneficjentem projektu jest Stowarzyszenie Karkonoski Sejmik Osób Niepełnosprawnych w Jeleniej Górze, a szkolenia na terenie miasta Suwałki prowadzone są przez trenerki: Ewę Miłuch – Szewczyk, Martę Kobzę i Justynę Kaniasty.
Założenia projektu
Celem projektu jest zwiększenie bezpieczeństwa w środowisku szkolnym poprzez tworzenie przyjaznego środowiska pracy i nauki: stworzenie procedur postępowania na wypadek wystąpienia sytuacji zagrożenia w postaci np. wtargnięcia osób niebezpiecznych z zewnątrz na teren placówki (terroryzm), z zachowaniem obowiązujących przepisów prawa i standardów
W ramach projektu realizowane są następujące zadania:
- Przegląd stanu bezpieczeństwa w szkołach.
- a) Celem tego działania jest pozyskanie informacji na temat bezpieczeństwa w szkole oraz skali
i typów zagrożeń występujących na jej terenie w kontekście zagrożenia zewnętrznego, jakim jest terroryzm, - b) Metoda prowadzenia działania to: ogląd zewnętrzny i wewnętrzny placówki, sprawdzenie możliwości dostępu osób trzecich, wywiad z dyrektorem szkoły i/lub zespołem osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w placówce na podstawie przygotowanych wcześniej ankiet.
- Rekomendacje do szkolnych procedur postępowania na wypadek wystąpienia sytuacji zagrożenia. Przeprowadzony w ramach zadania nr 1 przegląd pozwoli na wyciągniecie wniosków, rozpoznanie zagrożeń, ich szczegółową charakterystykę oraz ustalenia prawdopodobieństwa ich wystąpienia. Na tej podstawie opracowywane są rekomendacje, dostosowane do specyfiki placówki.
- Szkolenia dla nauczycieli i pracowników szkoły:
- a) tematyka: Uwaga! Niebezpieczeństwo!;
- b) cel: upowszechnienie wśród wszystkich pracowników szkoły umiejętności rozpoznawania sytuacji zagrożenia oraz wiedzy o zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia, poznanie zagrożeń zewnętrznych, które mogą naruszyć bezpieczeństwo w szkole, placówce, uświadomienie konieczności zaplanowania określonych działań w sytuacji zagrożenia, kształtowanie umiejętności właściwych zachowań w sytuacji zagrażających życiu lub zdrowiu,
- c) przebieg szkolenia:
- część teoretyczna – to wykład, który składa się z bloków tematycznych, mających na celu omówienie zagrożeń i wskazanie metod przeciwdziałania zagrożeniu terroryzmem. Wykład uzupełniany jest dyskusją i wymianą spostrzeżeń, a udział w szkoleniu doskonali umiejętności w zakresie rozpoznawania sytuacji zagrożenia i właściwego reagowania na nie;
- część praktyczna – to warsztaty, które odbywają się na bazie przygotowanych wcześniej scenariuszy (opracowania uwzględniające różne sytuacje zagrożenia terroryzmem przygotowane przez specjalistów z zakresu bezpieczeństwa w szkołach/placówkach oświatowych przy udziale policji, psychologów) i zmierzają do wypracowania zestawu procedur do zastosowania w różnych sytuacjach zagrożenia. Podczas warsztatów szczegółowo omawiane są zagrożenia dla współczesnej szkoły/placówki, zarówno w kontekście zagrożeń terrorystycznych jak i niebezpieczeństw zewnętrznych np. wtargnięcie niebezpiecznych osób, informacje o podłożonych ładunkach wybuchowych, rozpylenie gazów i substancji chemicznych. Uczestnicy dokonują identyfikacji i analizy czynników wpływających na bezpieczeństwo ich placówki, tworząc tzw. mapę bezpieczeństwa szkoły. Szukają racjonalnych rozwiązań które pozwolą wzmocnić to bezpieczeństwo.
Podczas warsztatów nauczyciele oraz pracownicy obsługi i administracji opracowują procedury postępowania w następujących obszarach: Zagrożenie terrorystyczne. Podłożenie ładunku wybuchowego. Zagrożenie niebezpiecznymi środkami chemicznymi. Procedury tworzone są w oparciu o przygotowane materiały i projekt procedury. Sposoby postępowania w sytuacji zagrożenia opracowywane są na płaszczyźnie nauczyciel – uczeń i uwzględniają specyfikę placówki. Istotnym elementem jest uwzględnienie w procedurach sposobów postępowania w sytuacji zagrożenia w odniesieniu do uczniów ze SPE. Wypracowane rozwiązania i metody możliwe są do zastosowania w pracy już następnego dnia po szkoleniu.
Wartością dodaną projektu jest to, że wszyscy pracownicy szkoły/placówki po raz pierwszy mają okazję wspólnie analizować czynniki, wpływające na bezpieczeństwo, proponując różne rozwiązania prowadzące do jego podniesienie.
Dla środowisk szkolnych uczestniczących w projekcie ważne jest, by był on realizowany na trzech płaszczyznach – nauczyciele, rodzice, uczniowie. Rodzice podczas spotkań z wychowawcami powinni zostać zapoznani z opracowanymi procedurami i włączeni w proces ich tworzenia np. poprzez konsultacje. Konieczne jest zaplanowanie kompleksowych rozwiązań edukacyjnych dla uczniów w zakresie rozwijania umiejętności rozpoznawania sytuacji zagrożenia oraz wiedzy
o zasadach postępowania np.: projekty edukacyjne, programy wychowawcze, spotkania z ekspertami.
Bardzo istotne jest również systematyczne przeprowadzanie praktycznych ćwiczeń, symulacji, zabaw, gier przygotowujących uczniów do właściwego reagowania w sytuacjach zagrożenia,
z uwzględnieniem zdarzeń w sytuacjach niestandardowych np. alarm podczas przerwy, uroczystości szkolnych.
Projekt Ministerstwa Edukacji Narodowej „Bezpieczna szkoła. Bezpieczna przyszłość” cieszy się dużym zainteresowaniem samorządów lokalnych oraz szkół i placówek oświatowych, które zgłaszają swój akces do projektu z dużym wyprzedzeniem. W związku z eskalacją zagrożeń współczesnego świata jest ogromna potrzeba upowszechniania wiedzy na ten temat oraz opracowania szkolnych procedur postępowania w sytuacji różnych zagrożeń zewnętrznych.
Zadania zaplanowane w projekcie będę realizowane do końca roku 2018. Łącznie zostanie przeszkolonych 2300 tysiące placówek oświatowych na terenie całego kraju.
