O budowaniu polskości na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej w okresie międzywojennym i jej poszukiwaniach dzisiaj, opowiadały 3 grudnia w Archiwum Państwowym w Suwałkach, autorki dwóch niezwykłych książek – Agnieszka Rybak i Anna Smółka.Pisarki i dziennikarki przywitała pełna sala słuchaczy z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej Bronisławem Komorowskim, zastępcą Prezydenta Miasta Suwałk Romanem Rynkowskim i radnym miejskim Jackiem Roszkowskim. Autorki książek ostatnie lata spędziły na podróżach po Kresach, na przeglądaniu archiwów, starych gazet, docieraniu do świadków historii. Efekt – reporterskie, fascynujące opowieści o świecie, którego już nie ma; książki: „Wieża Eiffla nad Piną” i „Kresy. Ars moriendi” (w tłumaczeniu „sztuka umierania”).
W „Wieży…” opowiadają o kilku ważnych, lecz zapomnianych projektach rozwojowych w województwach wschodnich II RP. O powstaniu portu polskiej marynarki wojennej w Pińsku, pierwszego w II rzeczpospolitej, o fabryce sklejek braci Konopackich pod Grodnem, gdzie powstają najlepsze samoloty, o kopalni bazaltu w Janowej Dolinie na Wołyniu, przy której wyrosła wzorcowa osada robotnicza. O narodzinach radiostacji w Wilnie, nadającej eksperymentalne słuchowiska w plenerze. Wspomniano także o fenomenie wypromowania Zaleszczyk nad Dniestrem jako najcieplejszego kurortu Polski.
W drugiej książce, w „Kresach…” wyruszają na poszukiwanie śladów polskości. Odkrywają zapomniane postacie – braci Narutowiczów – Gabriela, pierwszego prezydenta Polski po 1918 r. i Stanisława, który był sygnatariuszem aktu niepodległości Litwy. Obaj bracia zmarli śmiercią tragiczną Gabriel, został zastrzelony przez zamachowca16 grudnia 1922 r. w czasie wizyty w galerii „Zachęta”, zaś Stanisław popełnił samobójstwo w Kownie w noc sylwestrową 1932 roku ; Wiktora Baworowskiego – lwowskiego ekscentrycznego fundatora kolekcji książek i dzieł sztuki, ustępującej wielkością tylko zbiorom Ossolineum; członków rodziny Oziewiczów, która po II wojnie światowej uparła się zostać w swoim domu pod Mołodecznem.
Organizatorem spotkania było Stowarzyszenie Przyjaciół Suwalszczyzny.
„Wieża Eiffla nad Piną” Wydawnictwo Czarne. „Kresy. Ars moriendi” Wydawnictwo Literackie.
