Przed 45 laty powołany został Suwalski Park Krajobrazowy i był to pierwszy tego rodzaju park w Polsce. Miał powstać park narodowy, ale utworzono park krajobrazowy.
Przed kilkudziesięciu laty starania o utworzenie na Suwalszczyźnie parku narodowego rozpoczął Antoni Patla. Ale przy ówczesnych regulacjach dotyczących parków narodowych oznaczałoby to m.in. konieczność przesiedleń wielu mieszkańców, bo prawie 80% powierzchni parku to były grunty uprawne rolników. Więc nie było szans na utworzenie parku narodowego. Ale dzięki temu pomysłowi nikt nie kwestionował potrzeby ochrony tego pięknego terenu. I tak powstał pierwszy park krajobrazowy w naszym kraju, a za nim 120 innych. To był 1976 rok, pierwszy rok istnienia województwa suwalskiego.
Góry na nizinach
Atrakcji w Suwalskim Parku Krajobrazowym nie brakuje. Długo by je można było wyliczać. Na tych, co przyjeżdżają tu po raz pierwszy, największe wrażenie robi krajobraz spotykany na terenach podgórskich.
A z Suwalszczyzny do gór kilkaset kilometrów. W 2014 roku SPK został nazwany jednym z 7 cudów Polski w konkursie organizowanym przez National Geographic. A dwa lata później uzyskał tytułu najlepszego produktu turystycznego woj. podlaskiego 2016 r. Nic dziwnego, że pomimo epidemii, turystów w SPK nie brakuje.
– W 2020 r. licznik odnotowujący wejścia na obszar przy siedzibie SPK odnotował 180 tys. osób. Znacząco spadła liczba osób biorących udział w zorganizowanych imprezach, za to o wiele więcej było turystów indywidualnych. Na terenie Parku dało się zauważyć zwiększoną liczbę turystów (szczególnie w weekendy oraz w lipcu i sierpniu), którzy nie zawsze odwiedzają punkt Informacji Turystycznej, co związane jest zapewne ze zmniejszeniem w ubiegłym roku wyjazdów za granicę. Również mieszkańcy regionu chętniej odwiedzali swoją okolicę, zamiast dalszych wyjazdów – informuje Teresa Świerubska, dyrektor Suwalskiego Parku Krajobrazowego.
Nietoperze niegroźne
Jedną z największych parkowych atrakcji są nietoperze. Przed miesiącem policzono je na terenie SPK. Doliczono się 210 nietoperzy należących do 5 gatunków: gacek brunatny, nocek rudy, nocek, mroczek pozłocisty i mopek. Przed kilkoma miesiącami pojawiły się informacje, że możliwym źródłem koronawirusa mogą być nietoperze, z których we wschodnich Chinach przeszedł on na ludzi. Dyrektor SPK nie ma wątpliwości.
– Nietoperze nie są zagrożeniem dla ludzi – twierdzi zdecydowanie T. Świerubska.
SPK uratował Suwalszczyznę
Dzięki temu, że przed 45 laty powstał Suwalski Park Krajobrazowy, Suwalszczyzna nie zamieniła się w Górny Śląsk. Miała tutaj powstać kopalnia rud żelaza i innych cennych metali. W Rowelach, w tamtejszej przepięknej dolinie, m.in. zaplanowano wykop pod zbiornik poflotacyjny. Był to całkiem realny pomysł. Przypomnijmy, że przez wiele lat mieszkańcy tych terenów, na których miała powstać kopalnia, nie mogli niczego budować, więc obawa, że jednak wielki i niszczący przemysł tu przyjdzie, miała swoje uzasadnienie.
Po dziś dzień, kiedy tylko zbliżają się jakieś wybory, ktoś tam sobie o Szurpiłach przypomina i domaga się budowy kopalni rud żelaza. Na szczęście, to tylko „taka wyborcza kiełbasa”.
Pożyteczny park
A pożytków z utworzenia SPK jest całe mnóstwo. Wyliczmy tylko te najważniejsze: ochrona polodowcowej rzeźby terenu przed degradacją (zakaz wydobycia żwiru i innych kopalin); ochrona przed nadmierną zabudową terenu; ochrona przed zabudową brzegów jezior i rzek; ochrona głazowisk przed eksploatacją; powstanie infrastruktury turystycznej; ochrona płazów, ptaków, owadów i nietoperzy. Pracownicy parku prowadzą też szereg działań edukacyjnych, poprzez które przekonują, że funkcjonowanie w zgodzie z naturalnym otoczeniem też może przynieść dobre efekty. Przykładem tego jest agroturystyka, która rośnie z roku na rok, dając spore dochody. Organizują też wiele cieszących się dużym zainteresowaniem przedsięwzięć folklorystycznych i rekreacyjnych.
Park przyjazny mieszkańcom
Na wsparcie pracowników SPK mogą liczyć też mieszkańcy wsi położonych na terenie parku.
– Z inicjatywy SPK realizowane są inwestycje służące środowisku przyrodniczemu oraz mieszkańcom, np. dotacje do budowy płyt obornikowych. Wspieramy działania mające na celu np. utrzymanie starych odmian drzew, tradycyjnych budowli z gliny i hodowli kur zielononóżek. Mieszkańcy mogą uczestniczyć też w różnych warsztatach, szkoleniach i imprezach integracyjnych (kulturowych, rekreacyjnych, sportowych, itp.) – wylicza niektóre parkowe działania dyrektor T. Świerubska.
SPK wspiera lokalnych kwaterodawców, prowadzących m.in. agroturystykę. Na terenie SPK prowadzone są też badania naukowe własne, wykonywane na zlecenie SPK lub we współpracy z jednostkami naukowymi z całego kraju.
W czasie pandemii w Suwalskim Parku Krajobrazowym:
– szlaki piesze i ścieżki poznawcze są dostępne przez cały rok, o ile nie obowiązuje ogólnopolski zakaz. Ścieżka edukacyjna „Opowieści Turtula” przy siedzibie SPK jest otwarta w dniach i godzinach pracy biura SPK;
– Punkt Informacji Turystycznej w Turtulu jest otwarty (z zachowaniem zasad obowiązujących w czasie pandemii);
– Zamknięta jest wypożyczalnia sprzętu turystycznego.
