„Syberia niejedno ma imię” – wystawę o suwalskich Sybirakach można obejrzeć w suwalskiej Bibliotece Publicznej im. M. Konopnickiej przy ul. E. Plater 33A. Wystawę przygotowano w 80. rocznicę wywózek mieszkańców północno- wschodniej Polski na Sybir.Na kilkunastu planszach zamieszczono fragmenty wspomnień i zdjęcia z zesłania i pracy przymusowej: Stanisławy Urbanowicz – wywiezionej 20 czerwca 1940 r. w okolice Nowosybirska, wróciła do Polski w 1946 r., Zygmunta Poczobuta – zesłanego do pracy przymusowej do tajgi nad Morzem Białym w latach 1953-1959, Stanisława Złotkowskiego – przymusowo przesiedlonego z rodziną 13 kwietnia 1940 r. do Kazachstanu, wrócił do Polski w 1946 r. oraz Ryty Mitros i Janiny Moldenhawer, których rodziny były wywiezione na Syberię.

10 lutego 1940 roku rozpoczęła się pierwsza masowa deportacja Polaków na Sybir, przeprowadzona przez NKWD. Wielu z nich umarło już w drodze, tysiące nie wróciły do kraju. Wśród deportowanych były głównie rodziny wojskowych, urzędników, pracowników służby leśnej i kolei ze wschodnich obszarów przedwojennej Polski. Masowe zsyłki władze ZSRS kontynuowały w następnych miesiącach – kolejne wielkie akcje deportacyjne przeprowadzono 13 kwietnia, na przełomie czerwca i lipca oraz w maju i czerwcu 1941 roku. Według szacunków władz RP na emigracji, w wyniku wywózek zorganizowanych w latach 1940–1941 do syberyjskich łagrów trafiło około milion osób cywilnych, choć w dokumentach sowieckich mówi się o 320 tys. wywiezionych. Część z nich z łagrów wydostała się dzięki formowanej na terenie ZSRS (po zawarciu układu Sikorski-Majski) armii gen. Władysława Andersa. Kolejną szansą na opuszczenie Syberii stało się wstąpienie do tworzonej pod auspicjami Moskwy i z inspiracji komunistów polskich, a za zgodą Stalina Dywizji im. Tadeusza Kościuszki.

Wystawa „Syberia niejedno ma imię – wystawa o Sybirakach z Suwalszczyzny i ziemi Augustowskiej kończy ubiegłoroczny projekt realizowany w Pracowni Digitalizacji i Historii Mówionej suwalskiej biblioteki. Dodatkowo wszystkich zainteresowanych tematyką syberyjską zapraszamy na spotkanie z podróżnikami „Pik Dybowskiego – Pojedynek z Jakuckim Mrozem” – 11 marca 2020 roku, godz. 17:00, ul. E. Plater 33A, Sala im. J. Towarnickiej (więcej: http://bpsuwalki.pl/spotkanie-z- podroznikami/  . Wstęp wolny.

Więcej wspomnień i materiałów o Sybirakach na stronie Suwalskiej Biblioteki Pamięci: www.digi.bpsuwalki.pl

Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.