Mija 30 lat jak odrodził się w Polsce samorząd terytorialny. 27 maja 1990 roku odbyły się pierwsze w pełni demokratyczne wybory do Rady Miejskiej w Suwałkach.
Szanowni Suwalczanie
Wprowadzona 30 lat temu reforma samorządowa zniosła rady narodowe, oddzielając samorząd terytorialny od administracji rządowej i ustanawiając, iż wspólnotę samorządową tworzy ogół mieszkańców. 8 marca 1990 roku Sejm RP uchwalił ustawę o samorządzie gminnym, zawierającą najważniejsze uregulowania dotyczące działalności gminy, jej zadania własne oraz ustanawiając Radę Miejską organem stanowiącym i kontrolnym w gminie.
27 maja 1990 roku odbyły się pierwsze całkowicie wolne wybory do samorządu terytorialnego. Datę tę przyjmuje się za formalny początek samorządności w Polsce. To jedno z najważniejszych wydarzeń odrodzonej III Rzeczypospolitej. Po raz pierwszy od wielu lat samorząd zbliżył się do obywatela i jego potrzeb, pełniąc wobec niego rolę służebną.
Jesteśmy dumni z powstałego przed 30 laty samorządu, niezależnie od tego, w jaki sposób się go teraz przedstawia. Gdyby nie reforma samorządowa, to Rzeczpospolita – czy miejska, czy wiejska – wyglądałaby zupełnie inaczej. Jubileusz samorządu jest więc świętem wszystkich Polaków, którzy skorzystali na tej transformacji ustrojowej.
Święto samorządu terytorialnego obchodzone jest w tym roku w sposób wyjątkowo skromny. Niezależnie jednak od okoliczności, które stworzyła nam epidemia koronawirusa, jubileusz powinien służyć temu, by uświadamiać sobie, że na przestrzeni trzech dekad udało się zbudować wspólnie rzecz niesamowitą – naszą Małą Ojczyznę.
Oczywiście, jubileusz powinien służyć również refleksji nad tym co powinno się jeszcze udoskonalić lub zrobić inaczej. Mamy świadomość wielu wyzwań, które są przed nami. Widzimy szereg niepokojących zjawisk, jak migracje wewnętrzne, czyli proces przeprowadzania się do dużych miast lub za granicę, co postrzegamy w kategoriach nierównomiernego rozwijania się kraju. Niepokoi nas nie tylko kwestia demografii, ale też i to, jak będzie wyglądał rozwój gospodarczy po pandemii? Widzimy szereg rzeczy, które można by poprawić, jak chociażby kwestia wykluczenia transportowego.
Samorząd to nie tylko doskonała absorpcja środków unijnych, choć pamiętać należy, że jako suwalski samorząd pozyskaliśmy w ciągu 16 lat z funduszy unijnych ponad 600 mln zł. Samorządność od 1990 roku to także budżety obywatelskie, to ruchy miejskie, to władza blisko obywatela, to podstawa demokracji.
Praca w samorządzie to służba, którą należy wypełniać z wielką odpowiedzialnością, mając na uwadze dobro publiczne, więc dobro każdego mieszkańca. Osoby zaangażowane w działalność na rzecz lokalnego społeczeństwa na przestrzeni ostatniego trzydziestolecia łączy jedno – troska o lepsze jutro.
W imieniu własnym, ale także naszych poprzedników sprawujących urząd Prezydenta Miasta Suwałk oraz osób wypełniających mandat radnego wszystkich ośmiu kadencji, chcielibyśmy Państwu bardzo serdecznie podziękować za dobre rady, życzliwość i wspólny wysiłek budowania wspólnoty Suwalczan. Mamy nadzieję, że wraz z Radą Miejską obecnej kadencji, przy wsparciu pracowników Urzędu Miejskiego, innych instytucji samorządowych, organizacji biznesowych i społecznych oraz obywateli – uda się razem pokonać wszelkie przeciwności i dalej wspólnie skutecznie działać dla dobra Miasta Suwałk i jego mieszkańców.
Czesław Renkiewicz, Prezydent Miasta Suwałk oraz Zdzisław Przełomiec, Przewodniczący Rady Miejskiej
–***–
Trudne początki suwalskiego samorządu
Samorząd terytorialny ma w Polsce bogatą tradycję sięgającą czasów przedrozbiorowych, zachował też swoje znaczenie
w II Rzeczpospolitej i dotrwał do 1950 r., tracąc jednak na znaczeniu po II wojnie światowej. W PRL został zastąpiony przez rady narodowe, które nie pochodziły z demokratycznych wyborów. Dopiero po zmianach ustrojowych odrodził się samorząd terytorialny.
27 maja 1990 roku odbyły się pierwsze wybory do Rady Miejskiej w Suwałkach. Napiszemy więcej o tych wyborach, pierwszej sesji i początkach I kadencji, bo wówczas jeszcze nie istniał „Tygodnik Suwalski” i nie wszystkie ówczesne wydarzenia są powszechnie znane. Działalność suwalskiego samorządu w następnych kadencjach była obszernie opisywana na łamach „Tygodnika Suwalskiego”, a następnie „DwuTygodnika Suwalskiego”. Samorządowe wydarzenia sprzed 30 lat na łamach „Tygodnika Suwalskiego” w 2000 roku opisał Jerzy Broc.
W pierwszych wyborach do suwalskiej Rady Miejskiej uczestniczyło zaledwie 36% uprawnionych wyborców. Najwięcej z nich zagłosowało na Suwalski Komitet Obywatelski – 8 071 głosów (23 radnych w 32 osobowej Radzie Miejskiej). Na Stronnictwo Demokratyczne zagłosowało 1 475 osób (5 radnych), a na Konfederację Polski Niepodległej – 1 197 głosów (4 radnych). Pozostałych 6 startujących komitetów wyborczych nie zdobyło żadnego mandatu radnego. Teraz nikt z wybranych wówczas radnych nie działa już w samorządzie. Najwięcej (ponad 1 000 głosów) uzyskał znany suwalski lekarz Jerzy Lasota i on został wybrany na pierwszej sesji przewodniczącym Rady Miejskiej.
A obrady rozpoczęły się odśpiewaniem hymnu narodowego i powitaniem przez radnego – seniora Jana Urbanowicza. Powodzenia radnym życzył ks. Kazimierz Hamerszmit. Na pierwszej sesji radni wybrali Prezydenta Miasta Suwałk. Został nim Zdzisław Chmielewski, który uzyskał 31 głosów na 32 możliwe. Po kilkunastu miesiącach zastąpił go Leszek Poźniak, który jako jedyny prezydent Suwałk został wybrany w drodze konkursu. W czasie I kadencji zmienił się też przewodniczący Rady: J. Lasotę zastąpiła Danuta Iwaszko.
Po pierwszych wyborach samorządowych w 1990 r. jedną z pierwszych decyzji suwalskiej Rady Miejskiej było utworzenie „Tygodnika Suwalskiego”.
Pierwsze zdjęcie na łamach „TS” z sesji Rady Miejskiej ukazało się dopiero pod koniec pierwszej kadencji – 17 listopada 1993 r.
W nr 24 z 2000 r. „Tygodnika Suwalskiego” J. Broc wyliczył ważniejsze dokonania w czasie pierwszej kadencji suwalskiego samorządu miejskiego, w tym m.in.: zlikwidowanie „dzikiego” handlu ulicznego, utworzenie bazaru miejskiego w dawnej bazie PKS oraz przeniesienie targowisk na ulicę Bakałarzewską i na teren pokoszarowy (wywołało to ożywioną dyskusję); zbudowanie kompostowni; rozpoczęcie budowy trzeciego stopnia oczyszczalni ścieków; podjęcie decyzji o przeniesieniu dworca PKS na ul. Utrata; położenie sztucznej nawierzchni na stadionie lekkoatletycznym; zakończenie budowy pływalni OSiR; postawienie słupów ogłoszeniowych „Chmielewskiego” i przystanków autobusowych „Poźniaka”; kilka kilometrów ulic, w tym dwupasmowej ul. gen. Z. Podhorskiego; rozpoczęcie przebudowy ul. Utrata; skomunalizowanie przedsiębiorstw: PEC, PWiK, PGK, ZBM i powołanie Straży Miejskiej.
–***–
Radni Rady Miejskiej w Suwałkach
Suwalscy radni ośmiu kadencji oraz zaproszeni goście w czasie inauguracji obchodów 300-lecia Suwałk – 2 marca 2020 roku
I kadencja 1990-1994
Jerzy Lasota – Przewodniczący Rady Miejskiej (1990-1991)
Danuta Iwaszko – Przewodnicząca Rady Miejskiej (1991-1994)
Dariusz Maciej Ambrosiewicz
Grzegorz Augustynowicz
Marian Chmielewski
Zdzisław Chmielewski
Zenon Dziedzic
Zbigniew Jan Filipkowski
Zenon Gościewski
Piotr Hołdyński
Jarosław Piotr Kabza
Grzegorz Kochanowicz
Zdzisław Szczepan Kolenkiewicz
Stanisław Kowalczyk
Witold Ludwik Kowalczyk
Franciszek Józef Koza
Tadeusz Krzywicki
Grzegorz Andrzej Kubaszewski
Wiesław Józef Lelusz
Aleksy Lewszuk
Ryszard Łapiński
Jerzy Maciągowski
Gustaw Orłowski
Czesław Osewski
Sławomir Antoni Paszkowski
Jerzy Wojciech Pelczarski
Janusz Płoński
Mieczysław Potapa
Zygmunt Franciszek Rybka
Andrzej Bogdan Skalski
Tadeusz Szturgulewski
Krzysztof Jan Szulc
Eugeniusz Tański
Jan Urbanowicz
Adam Wigierski
Jarosław Zieliński
II kadencja 1994-1998
Piotr Marian Luto – Przewodniczący Rady Miejskiej
Maria Bogucka
Jarosław Kiejstut Bolanowski
Jerzy Stefan Broc
Tadeusz Chołko
Zbigniew Roman De-Mezer
Zygmunt Filipowicz
Marek Aleksander Giedrojć
Zenon Gościewski
Mieczysław Jerzy Grnyo
Ryszard Gurban
Danuta Iwaszko
Włodzimierz Jankowski
Tadeusz Stanisław Jasiński
Mieczysław Jurewicz
Grzegorz Kalejta
Antoni Kisło
Tadeusz Kłaczkowski
Stanisław Bolesław Kochański
Marek Tomasz Korzun
Leszek Kowalewski
Marian Krupiński
Maria Jolanta Lauryn
Leszek Lewoc
Zygmunt Lutyński
Andrzej Łapiński
Ryszard Łapiński
Stanisław Franciszek Mierzejewski
Antoni Olfier
Ryszard Ołów
Stanisław Jan Romotowski
Stanisław Skindzier
Andrzej Janusz Soroka
Piotr Szmulik
Ewa Szulc-Pachut
Tadeusz Szymańczyk
Henryk Usowicz
Czesław Wielgat
Grzegorz Wołągiewicz
Józef Zawadzki
Piotr Ludwik Zieliński
III kadencja 1998-2002
Andrzej Kolenkiewicz – Przewodniczący Rady Miejskiej
Krzysztof Bargłowski
Maria Bogucka
Jerzy Stefan Broc
Tadeusz Chołko
Aleksander Czuper
Barbara Dąbrowska-Szmulik
Zbigniew Roman De-Mezer
Stefan Dojnikowski
Stanisław Dziemian
Zbigniew Jan Filipkowski
Wiesław Gołaszewski
Mieczysław Jerzy Grnyo
Józef Bonifacy Hryniewicki
Tadeusz Stanisław Jasiński
Mieczysław Jurewicz
Grzegorz Kalejta
Barbara Alicja Klimiuk
Maria Jolanta Lauryn
Andrzej Mirosław Matusiewicz
Grzegorz Misiewicz
Eligiusz Władysław Myszkowski
Ryszard Ołów
Gustaw Orłowski
Jan Kazimierz Orłowski
Czesław Osewski
Zdzisław Przełomiec
Maria Raczkowska
Henryk Romańczuk
Stanisław Sieczkowski
Andrzej Bogdan Skalski
Tadeusz Sobolewski
Edmund Soboń
Tadeusz Szymańczyk
Mieczysław Urbanowicz
Zbigniew Izydor Walendzewicz
Grzegorz Wołągiewicz
Zdzisław Wronowski
Stanisław Zaborowski
Jarosław Zieliński
IV kadencja 2002-2006
Mieczysław Jurewicz – Przewodniczący Rady Miejskiej
Krzysztof Bargłowski
Tomasz Jan Bilbin
Waldemar Kazimierz Brzeziński
Marek Domagała
Barbara Dzikielewska-Galanek
Grzegorz Gorlo
Zdzisław Koncewicz
Stanisław Kulikowski
Zdzisław Kuś
Maria Jolanta Lauryn
Zygmunt Lewkowicz
Andrzej Mirosław Matusiewicz
Eligiusz Władysław Myszkowski
Krzysztof Ołowniuk
Jan Kazimierz Orłowski
Czesław Ludwik Paluch
Zdzisław Przełomiec
Maria Raczkowska
Jarosław Schabieński
Stanisław Sieczkowski
Sławomir Jan Szeszko
Jadwiga Szukiłowicz
Tadeusz Szymańczyk
Andrzej Turowski
Mieczysław Urbanowicz
Zbigniew Izydor Walendzewicz
Jan Wiszniewski
Grzegorz Wołągiewicz
Tadeusz Franciszek Zamaro
Jarosław Zieliński
V kadencja 2006-2010
Włodzimierz Marczewski – Przewodniczący Rady Miejskiej
Lechosław Bołtrukanis
Waldemar Kazimierz Brzeziński
Wanda Lewoc-Chrostowska
Roman Dębski
Bożenna Dunat
Mieczysława Halina Gajewska
Grzegorz Gorlo
Mieczysław Jurewicz
Zdzisław Koncewicz
Stanisław Kulikowski
Andrzej Mirosław Matusiewicz
Marzena Nalepa
Krzysztof Ołowniuk
Adam Ołów
Ryszard Ołów
Ryszard Perkowski
Anna Ruszewska
Ewa Beata Sidorek
Stanisław Sieczkowski
Zdzisław Walerian Siemaszko
Sławomir Szeszko
Tadeusz Szymańczyk
Mieczysław Urbanowicz
Andrzej Turowski
Tadeusz Franciszek Zamaro
VI kadencja 2010-2014
Andrzej Paweł Chuchnowski – Przewodniczący Rady Miejskiej
Agnieszka Barszczewska
Zbigniew Roman De-Mezer
Grzegorz Gorlo
Dorota Anna Jabłońska
Adam Kacprzyk
Józef Dariusz Kimera
Zdzisław Koncewicz
Janusz Aleksander Krzesicki
Stanisław Kulikowski
Włodzimierz Marczewski
Adam Ołowniuk
Krzysztof Ołowniuk
Leszek Perkowski
Zdzisław Przełomiec
Anna Ruszewska
Agnieszka Dorota Rzatkowska
Stanisław Sieczkowski
Jadwiga Mariola Szczypiń
Sławomir Jan Szeszko
Bożena Topczyłko
Krzysztof Tumialis
Andrzej Turowski
Tadeusz Franciszek Zamaro
VII kadencja 2014-2018
Jadwiga Mariola Szczypiń – Przewodnicząca Rady Miejskiej (2014-16)
Zdzisław Przełomiec – Przewodniczący Rady Miejskiej (2016-18)
Bogdan Bezdziecki
Andrzej Paweł Chuchnowski
Zbigniew Roman De-Mezer
Adam Gorlo
Grzegorz Gorlo
Zbysław Wojciech Grajek
Tadeusz Czerwiecki
Dorota Anna Jabłońska
Jacek Juszkiewicz
Bożena Maria Kamińska
Zdzisław Koncewicz
Karol Korneluk
Stanisław Kulikowski
Kamil Lauryn
Andrzej Łuczaj
Wojciech Malesiński
Józef Wiesław Murawko
Wojciech Pająk
Anna Ruszewska
Irena Bożena Schabieńska
Janusz Witold Skowroński
Sławomir Jan Szeszko
Zdzisław Stanisław Ścięgaj
Andrzej Turowski
Piotr Wasiukow
VIII kadencja 2018-2023
Zdzisław Przełomiec – Przewodniczący Rady Miejskiej
Bogdan Bezdziecki
Sylwester Cimochowski
Tadeusz Czerwiecki
Zbigniew Roman De-Mezer
Anna Maria Gawlińska
Krystyna Gwiazdowska
Jacek Juszkiewicz
Mariola Brygida Karpińska
Kamil Klimek
Zdzisław Koncewicz
Karol Korneluk
Jarosław Józef Kowalewski
Stanisław Kulikowski
Kamil Lauryn
Jacek Niedźwiedzki
Adam Ołowniuk
Wojciech Pająk
Jacek Roszkowski
Anna Ruszewska
Jarosław Schabieński
Sławomir Sieczkowski
Andrzej Turowski
Marek Lech Zborowski-Weychman
Rada Miejska w Suwałkach VIII kadencji z prezydentem Suwałk Czesławem Renkiewiczem, skarbnikiem Wiesławem Stelmachem i sekretarzem Mariuszem Klimczykiem
–***–
Wiceprezydenci Miasta
Piotr Hołdyński – Wiceprezydent Miasta I kadencji
Wojciech Malinowski – Wiceprezydent Miasta I kadencji
Alicja Barbara Klimiuk – Wiceprezydent Miasta I i II kadencji
Cezary Stanisław Ostrowski – Wiceprezydent Miasta II kadencji
Mieczysław Jerzy Grnyo – Wiceprezydent Miasta II i III kadencji
Mieczysław Jurewicz – Wiceprezydent Miasta III kadencji
Maria Jolanta Lauryn – Wiceprezydent Miasta III kadencji
Zastępcy prezydenta Miasta
Włodzimierz Marczewski – Zastępca Prezydenta Miasta IV kadencji
Andrzej Turowski – Zastępca Prezydenta Miasta IV kadencji
Mariusz Klimczyk – Zastępca Prezydenta Miasta IV i V kadencji
Czesław Renkiewicz – Zastępca Prezydenta Miasta V kadencji
Marek Buczyński – Zastępca Prezydenta Miasta V i VI kadencji
Łukasz Kurzyna – Zastępca Prezydenta Miasta VI, VII i VIII kadencji
Ewa Beata Sidorek – Zastępca Prezydenta Miasta VII i VIII kadencji
Skarbnicy Miasta
Czesław Osewski – Skarbnik Miasta I kadencji
Wojciech Malinowski – Skarbnik Miasta I kadencji
Danuta Dubnicka – Skarbnik Miasta I i II kadencji
Edward Krzysztof Zabaryło – Skarbnik Miasta II i III kadencji
Wiesław Stelmach – Skarbnik Miasta III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji
Sekretarze Miasta
Elżbieta Giedrojć – Sekretarz Miasta I kadencji
Zygmunt Rybka – Sekretarz Miasta I i II kadencji
Adam Karczewski – Sekretarz Miasta II, III, IV, V, VI i VII kadencji
Mariusz Klimczyk – Sekretarz Miasta VII i VIII kadencji
