30 stycznia Czesław Renkiewicz, Prezydent Suwałk rozpoczął pierwsze z planowanych spotkań w związku z dekomunizacją nazw ulic. To efekt ustawy z 1 kwietnia 2016 roku. Na zastosowanie się do jej wytycznej samorządy lokalne w całym kraju mają czas do 2 września 2017 roku. W spotkaniu uczestniczyło 29 mieszkańców (na ponad 200 zameldowanych). W trakcie spotkania mieszkańcy zgłosili cztery propozycje nowej nazwy ulicy XXX-lecia PRL: Sybiraków, Powstańców Sejneńskich, ks. Władysława Święckiego, Kawaleryjska. Mieszkańcy podjęli też decyzję, że nowego patrona ulicy dokonają samodzielnie oddając głos (jeden głos z posesji, a jest ich 67) na jedną ze zgłoszonych nazw.
Ostateczna decyzja należeć będzie do Rady Miejskiej w Suwałkach. We wczorajszym spotkaniu wzięli udział suwalscy radni, m.in.: Zdzisław Przełomiec, Przewodniczący Rady Miejskiej oraz Zbigniew De Mezer, Andrzej Chuchnowski i Wiesław Murawko.
Co do zmiany niektórych nazw ulic wypowiedział się IPN- na stronie internetowej, którego można przeczytać m.in., że: „Instytut Pamięci Narodowej nie widzi przesłanek aby dokonywać zmiany nazwy ulicy Ludwika Waryńskiego w oparciu o Ustawę z 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (Dz.U. RP z 2016 r. poz. 744). Decyzja o pozostawieniu bądź zmianie tej nazwy należy do samorządu. Jeśli samorząd ją zmieni nie powinien w uchwale powoływać się na normy ustawy z 1 kwietnia 2016 r.
Ludwik Waryński (1856–1889) był działaczem ruchu socjalistycznego w okresie kształtowania się pierwszych kółek socjalistycznych na ziemiach polskich. Jako dwudziestolatek organizował pierwsze tego typu kółka pod zaborem rosyjskim w Warszawie w latach 1876-1878. Potem prowadził działalność socjalistyczną w Galicji i na emigracji. W 1882 był założycielem i przywódcą Międzynarodowej Socjalno-Rewolucyjnej Partii „Proletariat”, której program łączył w sobie wątki socjalistyczne i anarchistyczne. Głosił hasła solidarności proletariatu rosyjskiego i polskiego w walce przeciw caratowi. Wraz z innym socjalistą, Kazimierzem Dłuskim, przeciwstawiał się tzw. socjalizmowi patriotycznemu (którego zwolennikiem był np. Bolesław Limanowski), kładącemu w pierwszym rzędzie nacisk na odbudowę wolnego państwa polskiego. Uważał się za członka – jak pisał – „jednej wielkiej narodowości bardziej nieszczęśliwej niż Polska, narodu proletariuszy”. Aresztowany we wrześniu 1883 roku został skazany na 16 lat katorgi. W ten sposób w wieku lat 27 został przez reżim carski wyeliminowany z czynnej działalności politycznej. Zmarł w rosyjskiej twierdzy szlisselburskiej w roku 1889.
W okresie PRL postać i działalność Ludwika Waryńskiego próbowała zawłaszczyć partia komunistyczna jako rzekomo tożsamą z programem realizowanym przez działaczy bolszewickich i komunistycznych w XX wieku.
Internacjonalistyczne i proletariackie poglądy Ludwika Waryńskiego, prezentowane przez niego w latach 70. i 80. XIX wieku, mogą wzbudzać kontrowersje i dyskusje. Jednakże trudno utożsamiać je z niosącym nową formę zniewolenia totalitarnym systemem komunistycznym, jaki w praktyce powstawał kilkadziesiąt lat po jego śmierci.
Jakiekolwiek spekulacje czy w dobie odzyskiwania niepodległości przez Polskę Waryński wspierałby Lenina i Dzierżyńskiego czy też – jak Kazimierz Dłuski, jego współtowarzysz z lat 70. XIX wieku – czynnie włączyłby się do działań na rzecz Legionów i w proces odbudowy niepodległego państwa u boku Piłsudskiego, byłyby działaniem ahistorycznym, oderwanym od faktów.
Instytut Pamięci Narodowej nigdy nie zwracał się do samorządów lokalnych z propozycjami aby Ludwika Waryńskiego czynić patronem nowych ulic i placów. Jednocześnie Instytut konsekwentnie zwraca się o potraktowanie tej postaci w zgodzie z faktami – bez ulegania stereotypom ukształtowanym przez wieloletni nacisk propagandy z okresu PRL.” ( https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/polityka-historyczna/zmiany-nazw-ulic/nazwy-ulic/lista/37109,ul-Ludwika-Warynskiego.html).
W opinii Instytutu Pamięci Narodowej dekomunizacji nie powinny podlegać też ulice noszące nazwę m.in. 1 Maja.
Na swojej stronie internetowej IPN podał przykładowe nazwy ulic spośród występujących na terenie RP, które w ocenie Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu podlegają zmianie jako wypełniające normę art. 1 Ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (Dz.U. RP z 2016 r. poz. 744). Są wśród nich nazwy ulic znajdujących się w Suwałkach m.in. ul. Mariana Buczka (powszechnie przez suwalczan nazywana ul. Raczkowską) i ul…lecia PRL.
Inne dyskusyjne nazwy suwalskich ulic to:
– Henryka Mereckiego ( początkowo w AK na Suwalszczyźnie i w Puszczy Boreckiej, a w drugiej połowie 1944 r. rozpoczął współpracę z Armią Czerwoną, 30 czerwca 1945 r. w rodzinnej Niemcowiźnie koło Suwałk członkowie Armii Krajowej Obywatelskiej wykonali na H. Mereckim wyrok śmierci za zdradę);
– 23 Października (dawna Filipowska)- nazwa nawiązuje do daty wkroczenia do Suwałk Armii Czerwonej;
– Tadeusza Paweckiego (radny miejski od sierpnia do grudnia 1945 r. jako przedstawiciel Związku Zawodowego Pracowników Państwowych i członek Zarządu Miasta Suwałki od 2 października do grudnia 1945 r.).
27 stycznia Klub Radnych Prawa i Sprawiedliwości przedstawił wniosek o zmianę nazw suwalskich ulic:
– XXX-lecia PRL na ul. Powstańców Warszawskich,
– Henryka Mereckiego na ks. Jerzego Popiełuszki,
– Mariana Buczka na Witolda Pileckiego,
– Ludwika Waryńskiego na Aleksandry Kujałowicz,
– 23. Października na Bitwy Niemeńskiej,
– Tadeusza Paweckiego na Orląt Lwowskich.
