Znamy już Suwalczanina 300-lecia wybranego w głosowaniu przez Czytelników „DwuTygodnika Suwalskiego”. Został nim ksiądz Kazimierz Aleksander Hamerszmit. Prowadził on od początku głosowania. Niewiele mniej głosów od niego otrzymali: ksiądz Jerzy Jan Zawadzki, prezydent Suwałk Józef Gajewski i Maria Konopnicka. Od początku najwięcej Czytelników „DTS” głosowało na tę czwórkę. Na najwybitniejszych suwalczan oddano ponad pół tysiąca głosów.

W tym roku obchodzimy jubileusz 300-lecia Suwałk. Z tej okazji na łamach „DwuTygodnika Suwalskiego” w latach 2018-2019 przybliżaliśmy postaci nieżyjących suwalczan, którzy wywarli znaczący wpływ na życie naszego miasta i kraju. Przypomnieliśmy 44 postaci wybitnych suwalczanek i suwalczan. Zaproponowaliśmy naszym Czytelnikom wybór Suwalczanina 300-lecia. To oczywiście tylko zabawa historyczna, a nie żadne oficjalne zestawienie wybitnych suwalczanek i suwalczan. Oto czołowa dziesiątka wybrana przez Czytelników „DwuTygodnika Suwalskiego” w plebiscycie „Suwalczanin 300-lecia”:

1. Ksiądz Kazimierz Aleksander Hamerszmit

Ks Hamerszmit– przez 37 lat był związany z Suwałkami. Pozostaje w pamięci mieszkańców miasta jako niezwykły kapłan, pełen dobroci, wielkiej pobożności, oddany ludziom potrzebującym. Pochodził z rodziny osadników niemieckich. Urodził się 12 lutego 1916 r. w Kołakach Kościelnych k. Zambrowa w rodzinie wiejskiego organisty. W latach 1934-1939 uczył się w łomżyńskim Wyższym Seminarium Duchownym. Po wyświęceniu w 1939 roku został wikariuszem w Dobrzyjałowie, a następnie w Bakałarzewie.
W 1939 r. aresztowany przez Niemców, więzień niemieckich obozów Soldau, Sachsenhausen i Dachau (od 14 grudnia 1940 r. do 29 kwietnia 1945 r.), gdzie był ofiarą eksperymentów medycznych. Numer obozowy 22575. Tak później opisał swój przyjazd do Dachau:
„14 grudnia 1940 r. przyjeżdżamy do Dachau. Spadł już pierwszy śnieg. Od stacji kolejowej do obozu marsz w drewnianych pantoflach był męką, bo śnieg lepił się do drzewa. Gdy weszliśmy do obozu, otoczyli nas wychudzeni więźniowie, prosząc o chleb. Ponieważ mieliśmy jeszcze zapasy, więc je rozdawaliśmy.”
Po zakończeniu wojny pozostał w Niemczech, pracował jako duszpasterz Polaków w Norymberdze i Coburgu. 3 maja 1946 r. powrócił do Polski. Potem był wikariuszem m.in. w: Zambrowie, Łomży, Piątnicy Poduchownej. Od 14 sierpnia 1959 r. został duszpasterzem w Suwałkach: najpierw jako wikariusz, później administrator, a od 10 sierpnia 1966 r. do przejścia na emeryturę (1 lipca 1986 r.) proboszcz suwalskiej parafii św. Aleksandra. Za odszkodowanie z tytułu utraty zdrowia w obozie koncentracyjnym przeprowadził remont kościoła i ufundował organy w kościele św. Apostołów Piotra i Pawła.
W „Biografiach suwalskich” ks. Jerzy Zawadzki napisał o nim: „Trosce o powierzone mu obiekty sakralne, rozwijaniu pracy duszpasterskiej, a przede wszystkim niesieniu wiernym bezinteresownej pomocy duchowej i materialnej poświęcił wszystkie lata swojego kapłańskiego życia. A przy tym wolał pozostawać w cieniu, pokorze i skromności.”
Chociaż nigdy o tytuły i zasługi nie zabiegał, był m.in. kanonikiem Kapituły Katedralnej Łomżyńskiej i prałatem honorowym Jego Świątobliwości. Został opiekunem duchowym internowanych w suwalskim Ośrodku Odosobnienia. W latach 80-tych odprawiał uroczyste msze św. z okazji świąt patriotycznych (11 XI i 3 V) oraz msze za Ojczyznę, podczas których wygłaszał patriotyczne kazania. W dużej mierze przyczynił się do budowy kościoła Matki Boskiej Miłosierdzia na Osiedlu Północ.
Zmarł 5 lutego 1996 r. w suwalskim szpitalu. Jego imieniem nazwano jedną z suwalskich ulic oraz jadłodajnię przy parafii św. Aleksandra, a w 2013 r. został patronem Szkoły Podstawowej nr 4 w Suwałkach.
W lutym 2010 r. rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny. W 2019 r. szczątki ks. Kazimierza Hamerszmita spoczęły w suwalskiej konkatedrze pw. św. Aleksandra.

Ks Hamerszmit

 

 

 

 

 

 

2. Ksiądz Jerzy Jan Zawadzki

ks Zawadzki– suwalski duchowny Kościoła rzymskokatolickiego, przyjaciel najuboższych i potrzebujących pomocy mieszkańców Suwałk. Urodził się przed 70-ciu laty we Wrocławiu, ale od 1974 r. był związany
z Suwałkami. Początkowo pracował jako katecheta, a następnie jako duchowny suwalskich parafii: św. Aleksandra oraz jako proboszcz Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa – od jej utworzenia aż do śmierci. W 1993 r. zainicjował powstanie przy Parafii NSPJ pierwszej
w Polsce szkoły podstawowej dla dzieci romskich. Współorganizował w Suwałkach szkoły niepubliczne oraz akcje pomocy dla najuboższych, bezdomnych i innych osób wykluczonych społecznie. W 1981 r. zainicjował spotkanie założycielskie MKZ NSZZ „Solidarność” w Suwałkach. Był też opiekunem Związku, organizatorem niezależnych koncertów, wieczorów poetyckich, wykładów, kolportażu prasy i wydawnictw podziemnych. Był dyrektorem Ośrodka Studiów Teologicznych – a od 1993 roku Wyższej Szkoły Służby Społecznej im. Ks. F. Blachnickiego. Obdarzony wielka charyzmą, nazywany „pasterzem suwalskiej biedoty”. W 2006 roku J. Zawadzki otrzymał nagrodę Prezydenta Miasta Suwałk „Włócznia Jaćwingów”. Zmarł w dniu swoich imienin, 23 kwietnia 2007 roku. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w uznaniu wybitnych zasług dla przemian demokratycznych w kraju oraz za działalność edukacyjną i charytatywną. 25 kwietnia 2012 r. uchwałą Rady Miejskiej w Suwałkach otrzymał pośmiertnie tytuł „Zasłużony dla Miasta Suwałk”.

ks Zawadzki

 

 

 

 

 

 

 

 

3. Józef Gajewski

Józef Gajewski– przez kilkanaście lat był prezydentem Suwałk. W dość powszechnej opinii suwalczan i odwiedzających nasze miasto: zmienił Suwałki nie do poznania. Zawsze miał czas dla suwalczan. Znał tysiące mieszkańców miasta i tysiące znały jego. Udało się mu przekonać radnych (a nie brakowało wśród nich osób negatywnie oceniających ten pomysł) do organizacji dużego plenerowego Suwałki Blues Festival. Od 1981 do 1987 roku pełnił funkcję Prezydenta Miasta Suwałk. A następnie do 1990 roku był Przewodniczącym Miejskiej Rady Narodowej w Suwałkach. W tym czasie powstawało Osiedle Północ, a Suwałki należały do miast, w których budowano najwięcej mieszkań. Od 19 listopada 2002 roku do dnia śmierci ponownie sprawował funkcję Prezydenta Miasta Suwałk. Dwukrotnie wybrany w wyborach powszechnych. Zmarł na zawał serca 25 lipca 2010 roku na wakacjach we Włoszech. Podczas uroczystości pogrzebowych tysiące suwalczan oddało mu cześć. Pośmiertnie otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, a suwalscy radni nadali mu tytuł „Zasłużony dla Miasta Suwałk”.

J Gajewski